شنبه ۲۵ اسفند ۰۳

سلسله منابر اهل بیت (ع)-جلد34 چهل منبرقربانی سیمای عیدقربان در قرآن و روایات مولف:حسن بابایی بسم الله الرحمن الرحیم عیدقربان، جشن رهیدگی از اسارت نفس و شکوفایی ایمان و یقین بر همه ابراهیمیان عید عبادت و بندگی و عید اطاعت از قادر یکتا ،نزول فیض رب العالمین ،جشن «تقرب» عاشقان ،روز اوج بندگی و تجلی ایثار ابراهیمی ، پر شکوهترین ایثار و زیباترین جلوه ی تعبد در برابر خالق یکتا ،عیدنزدیک شدن دلها به قرب الهی ، جشن رهایی ازاسارت نفس وشکوفایی ایمان ویقین ،عیدسرسپردگی وبندگی ،عید قربان با نماز و عبادتش، با ذکر و دعایش، با قربانى و صدقات و احسانش، بسترى براى جارى ساختن مفهوم عبودیت و بندگى است .عید قربان، یعنى فدا کردن همه «عزیزها» در آستان «عزیزترین»، و گذشتن از همه وابستگى ها به عشق مهربان ترین.عید قربان، جلوه‌گاه تعبد و تسلیم ابراهیمیان حنیف است و فصل قرب مسلمانان به خداوند در سایه عبودیت.عید قربان، عید فداکارى، ایثار، قربانى، اخلاص و عشق و بندگى، عید قربان، یادآور زیباترین نمونه تعبد انسان در برابر خداوند متعال است.عید قربان، بالاترین نقطه اى است که اوج مقام بشر تعیین مى شود و تا ابد، درجه ایمان با همان نقطه سنجیده مى گردد.عید قربان، عید شرافت بنى آدم است و کرامت انسانى اش؛ جشن رها شدن از قید پدرانى است که جان فرزند خویش را نذر قربان گاه ها مى کردند.عید قربان، سرآغاز حکومت توحید است و تولد ایمان و مرگ تردید.عید قربان، نقطه عطف آزادى است در تاریخ اسارت ها و بردگى هایى که بر انسان تحمیل شده بود.عید قربان، عید سربلند بیرون آمدن از امتحان عبودیت است.عید قربان روز رها شدن از تعلقات دنیوی و رهایى از هر آنچه غیر خدایى است.مبارک باد عید قربان، نماد بزرگ ترین جشن رهایى انسان از وسوسه هاى ابلیس.ابراهیم دستان جوان اسماعیل را در دست گرفته و با گام‏های استوار، به سمت قربانگاه پیش می‏رود. گام‏های ابراهیم، سرعت می‏گیرد و قلب سپید فرشتگان در سینه می‏لرزد. ابراهیم بر تمام محبت و عاطفه پدری خنجر کشیده است، تا توحید را با ریختن خون گلوی اسماعیل، تقدیس کند. فرشتگان، حیران مانده‏اند و از هم‏دیگر می‏پرسند: خدایا! این چگونه تقدیسی است؟! فرشتگان نمی‏دانند که:«آن کس که تو را شناخت جان را چه کند- فرزند و عیال و خانمان را چه کند-دیوانه کنی هر دو جهان را بخشی - دیوانه تو هر دو جهان را چه کند؟»ابراهیم، آیین جنون را بنیان می‏نهد و خون و جنون، همرنگ‏اند و همزاد.ابراهیم، دریافته بود که «گل سرخ توحید را تیغ، نگاهبان است.»گاهی خورشید توحید، چنان در خزان خرافه و اوهام غروب می‏کند که تنها سرخی شفق، رنگ از چهره آن می‏تواند بشوید و تابش و درخشش آن را دوباره به ما بازگرداند.سال‏ها بعد، فرزند دیگری از تبار گل سرخ، به نگاهبانی توحید پرداخت.سال‏ها بعد، حسین علیه‏السلام چون ابراهیم احساس کرد که تیغ توحید، دیگر آن جوهر و برندگی را از دست داده است و در هجوم جهل و خرافات خمیده شده است.حسین علیه‏السلام ، احساس کرد که دیگر تیغِ توحید آن جوهر محمدی را ندارد تا پرده‏های جهالت ابوجهل‏ها و تارهای عنکبوتی ابوسفیان‏ها را از هم بدرد.حسین علیه‏السلام ، احساس کرد که دیگر تیغ توحید از هیبت ذوالفقاری باز مانده است و بت‏ها و خیبرها، سنگ به سنگ و دیوار به دیوار در اطراف مکه قد کشیده‏اند.حسین، با گلستانی از گل‏های محمدی به پا خاست؛ تا با ریختن قطرات خون، تیغ توحید را درخشان کند و بت‏ها را از حریم کعبه فرو ریزد و خیبرهای شرک و فساد را ویران کند.حسین علیه‏السلام ، با فوجی از اسماعیل، حج را ناتمام رها کرد و به سمت «منا»ی تازه رهسپار شد. نام دیگر این منا، «کربلا»ست.سلام بر حسین علیه‏السلام که وارث خون اسماعیل است.سلام بر ابراهیم و سلام بر اسماعیل. اصفهان /عیدقربان1397 حسن بابایی منبراول:فلسفه قربانی کردن آیه: وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ و بر او (گوسفندی فرستاده و) ذبح بزرگی فدا ساختیم. آیه 107 سوره صافات حدیث: الإمام الباقر علیه السلام :لَمّا أقبَلَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله مِن مُزدَلِفَةَ مَرَّ عَلى جَمرَةِ العَقَبَةِ یَومَ النَّحرِ ، فَرَماها بِسَبعِ حَصَیاتٍ ، ثُمَّ أتى إلى مِنى ، وذلِكَ مِنَ السُّنَّةِامام باقر علیه السلام : رسول خدا صلى الله علیه و آله چون از مزدلفه آمد ، روز عید قربان بر جمره عقبه گذشت وهفت سنگ بر آن زد، سپس به منى آمد واین از سنّت است.کتاب«حج و عمره در قرآن و حدیث» ، صفحه 355 سیمای عید قربان: در روایات مختلف دین اسلام آمده‌است که ابراهیم پیامبر در سن بالا دارای فرزندی شد که او را اسماعیل نام نهاد و برایش بسیار عزیز و گرامی بود. اما مدت‌ها بعد، هنگامی که اسماعیل به سنین نوجوانی رسیده بود، فرمان الهی چندین بار در خواب به ابراهیم نازل شد و بدون ذکر هیچ دلیلی به او دستور داده شد تا اسماعیل را قربانی کند.او پس از کشمکشهای فراوان درونی، در نهایت با موافقت خالصانه فرزندش، به محل مورد نظر می‌روند و ابراهیم آماده سر بریدن فرزند محبوب خود می‌شود. اما به هنگام انجام قربانی اسماعیل خداوند که او را سربلند در امتحان می‌یابد، گوسفندی را برای انجام ذبح به نزد ابراهیم می‌فرستد.این ایثار و عشق پیامبر به انجام فرمان خدا، فریضه‌ای برای حجاج می‌گردد تا در این روز قربانی کنند و از این طریق برای یتیمان و تهیدستان خوراکی فراهم سازند. در این روز همچنین مستحب است که نماز عید قربان برپا گردد. نماز عید قربان باید در فاصله زمانی طلوع آفتاب روز عید تا ظهر خوانده شود و شامل دو رکعت است.در این روز ابراهیم نبی از آزمایش قربانی کردن پسر خود اسماعیل موفق بیرون آمد در قرآن آیه است در این رابطه : فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم، قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین؛ ای ابراهیم خوب وظیفه ات را انجام دادی ...پس از سربلندی ابراهیم نبی و تصمیم جدی او برای قربانی کردن پسر و اقدام به عمل برای انجام این کار ؛ خداوند گوسفندی را برای قربانی کردنآن به جای پسرش فرستاد و این گونه سنت قربانی کردن درست شد. احکام قربانی کردن: از نظر مکتب اهلبیت علیه الاسلام قربانی کردن در روز عید قربان بر دو قسم است: 1- قربانی مستحب؛ یعنی همه افراد مسلمان چه در مکه باشند یا در شهر و سرزمین دیگری باشند، می توانند در این روز قربانی کنند و از ثواب آن بهره مند شوند. 2- قربانی واجب؛ کسی که در ایام حج برای حج تمتع احرام می بندد واجب است همه مناسک حج تمتع، از جمله قربانی (در سرزمین منا) را در روز دهم ذیحجه (عید قربان) انجام دهد تا بتواند از احرام خارج شود. به نظر می رسد که مطالب بیان شده در سؤال و جواب، در باره قربانی واجب در حج تمتع است.لازم به ذکر است که یکی از آداب مستحب در قربانی این است که اگر قربانى، شتر یا گاو است از جنس ماده انتخاب شود و اگر گوسفند یا بُز است از جنس نر باشد. در این باره به دو نمونه از روایات اشاره می شود:امام موسی کاظم علیه الاسلام در پاسخ به علی بن جعفر درباره قربانی می فرماید: «قوچ چاق، شاخ دار و نر قربانی کن و اگر گوسفند چاق نر پیدا نکردى، بُز نر چاق و اگر بز نیافتى برّه چاقى را قربانی کن».در روایتی دیگر آمده: امام علی هر سال یک قوچ از جانب رسول خداصلوات الله علیه و قوچ دیگرى را هم از سوى خود قربانی می نمود. قربانی درکربلا: و" فدیناه بذبح عظیم." «و ما قربانی بزرگی را فدای او ساختیم.» امام رضا علیه‌السلام فرمود: چون خدای عزیز و شکوهمند ابراهیم علیه‌السلام را امر نمود که جای فرزندش اسماعیل گوسفندی را که خدا برایش فرو فرستاده بود قربانی نماید، ابراهیم درخواست نمود که فرزندش اسماعیل را با دستش ذبح نماید و اگر او به کشتن گوسفند امر نمی‌شد همین کار را می‌کرد تا آن داغی را که به قلب پدری که عزیزترین فرزندانش را با دست خود قربانی نموده وارد شده به دل او هم وارد شود، و به این ترتیب سزاوار بلندترین درجات اهل ثواب بر بلاها گردد. پس خدای بزرگ و بلندمرتبه به او وحی نمود: ای ابراهیم چه کسی از آفریدگانم را بیشتر دوست داری؟ گفت: پروردگارا تو کسی را نیافریدی که از دوستت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله محبوبتر باشد. خدا بدو وحی نمود: آیا او را بیشتر دوست داری یا نفس خود را؟ گفت: بلکه من او را بیشتر از خود دوست دارم. فرمود: فرزندش نزد تو محبوبتر است یا فرزند خودت؟ گفت: بلکه فرزند او. فرمود: کشته شدن فرزند او به ستم و ظلم به دست دشمنانش دل تو را بیشتر به درد می‌آورد یا کشته شدن فرزندت به دست خودت در راه اطاعت از من؟ پروردگارا بلکه کشته شدن او به دست دشمنانش قلب مرا بیشتر به درد می‌آورد. فرمود: ای ابراهیم، پس همانا گروهی که گمان می‌کنند که از امت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هستند بزودی بعد از او دست به خون فرزندش آغشته می‌سازند و او را به ظلم و ستم همچون گوسفندی می‌کشند، و بدین واسطه مستوجب خشم من خواهند شد. پس ابراهیم بخاطر آن بی‌تاب شد و دلش به درد آمد و به گریستن پرداخت. خدای بزرگ و بلند مرتبه بدو وحی فرمود: ای ابراهیم به تحقیق فدیة بی‌تابی بر فرزندت اسماعیل یعنی اگر او را ذبح می‌کردی به اندوهگینی‌ات بر حسین علیه‌السلام و کشته شدنش برابر گشت، و برای تو بلندترین درجات اهل ثواب بر مصیبتها خواهد بود، و آن سخن خدای عزوجل است . که فرمود: «ما قربانی بزرگی را فدای او ساختیم.» منبردوم: مقایسه امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) آیه: وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ ۚ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ۗ ذَٰلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ و همه اعمال حج و عمره را برای خدا به پایان رسانید، و اگر ترس و منعی پیش آید قربانی کنید به آنچه مقدور و میسر است، و سر متراشید تا آن گاه که قربانی شما به محل ذبح برسد. و هر کس بیمار باشد یا سردرد بر او عارض شود (سر بتراشد و) از آن فدا دهد به روزه داشتن یا صدقه دادن یا کشتن گوسفند، و پس از آنکه ترس و منع بر طرف شود هر کس از عمره تمتّع به حج باز آید هر چه میسر و مقدور است قربانی کند و هر کس به قربانی تمکّن نیافت سه روز در ایام حجّ روزه بدارد و هفت روز هنگام مراجعت، که ده روز تمام شود. این عمل بر آن کس است که اهل شهر مکّه نباشد. (به این احکام عمل کنید) و از نافرمانی خدا پروا کنید و بدانید که عذاب خدا سخت است. آیه 196 سوره بقره حدیث: رسول الله صلى الله علیه و آله :مَن أحیَا اللَّیالِیَ الأَربَعَ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ : لَیلَةَ التَّروِیَةِ ، ولَیلَةَ عَرَفَةَ ، ولَیلَةَ النَّحرِ ، ولَیلَةَ الفِطرِ .پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر كس این چهار شب را شب زنده دارى كند، بهشت براى او واجب است: شبِ ترویه، شب عرفه، شب عید قربان و شب عیدفطر.کتاب «حج و عمره در قرآن و حدیث» ، صفحه 343 سیمای عید قربان: برگزار کردن مراسم قربانی و قربانی نمودن در این عید بر همه افرادی که براساس فقه اسلامی اعمال حج را به جا می‌آورند واجب و الزامی است و مسلمانان در سراسر جهان در عبادت حج، در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند.حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح می‌کنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود - مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو -، حلال می‌گردد و با توجه به اینکه حج، یکی از عبادتهای بسیار مهم در اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادی آور است، در نتیجه، روزی که پس از انجام وظایف سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و اتمام احرام پیش می‌آید را عید می‌دانند.همچنین در روایت‌های مکرری نقل شده که در روز عید قربان، قربانی کنید تا گرسنگان و بیچارگان نیز به خوراک برسند. و این عمل در میان افغان و مسلمان‌ها از دیر زمان اتحاد به میان آورده است . احکام قربانی کردن: مراد از قربانی در مناسک حج که در سوره مبارکه بقره آیه 196 به آن اشاره شده، چیست؟ انجام قربانی، یکی از اعمال واجب برای حجاج بیت الله الحرام است. آیه مذکور در صدد بیان این حکم برای حُجاجی است که پس از احرام بستن، به مانعی مانند وجود دشمن یا بیماری برخورده و نتوانند اعمال حج یا عمره را ادامه دهند که به آنها «مصدود» یا «محصور» می گویند.چنین شخصی، چنان چه مانع او دشمن باشد و امکان گرفتن نایب برای قربانی کردن هم وجود نداشته باشد، باید همان جا که مانع ایجاد شد، قربانی کند و اگر مشکل او بیماری است باید برای انجام قربانی نایب بگیرد و آن گاه که از انجام قربانی اطمینان پیدا کرد، حلق کند (سر را بتراشد) و از احرام خارج شود.یکی دیگر از موارد قربانی، کفاره مخالفت با برخی از اعمال حج است؛ مانند سر تراشیدن در حال احرام قبل از موعد مقرّر آن. در قسمتی از این آیه به این امر اشاره دارد و کفاره آن را برای کسانی که از روی عذر و ناچاری مرتکب این عمل می شوند یکی از این سه مورد قرار داده است: قربانی یا سه روز روزه یا صدقه. قربانی درکربلا:مقایسه امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) و پاداش آن‌ها:عموماً سنت الهی این‌گونه است که خداوند در قبال پاداش عظیم، شخص را در معرض ابتلا و امتحان قرار می‌دهد. حضرت ابراهیم و اباعبدالله (ع) هر دو امتحان بزرگی را که از طرف خداوند برایشان در نظر گرفته شده بود، با موفقیت پشت سر گذاشتند. پاداش این بزرگواران در مقابل مصائبشان چه بود؟ در این نوشتار ضمن بررسی آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» مروری می‌کنیم بر اجر و مزدی که به حضرت ابراهیم و سیدالشهدا (ع) اعطا شد.در تاریخ اسلام از چند نفر به نام «ذبیح» یاد شده است؛ از جمله اسماعیل (ع) فرزند ابراهیم علیه‌السلام، عبدالله فرزند عبدالمطلب (ع) و اباعبدالله الحسین (ع). گرچه اسماعیل (ع) و عبدالله تا مرز قربانی شدن پیش رفتند، ولیکن مشیت پروردگار چنان تعلق گرفت که پیش از ذبح شدن، «قربانی» عوض شود و رضایت خدا در چیز دیگری قرار گرفت. بدین ترتیب که قوچی بهشتی به‌جای اسماعیل (ع) و صد شتر به‌جای عبدالله ذبح شدند. این موضوع درباره سیدالشهدا (ع) چگونه بود؟چنانچه از سخن بزرگان دین بر می‌آید، ابتلا و امتحان از سنت‌های الهی است؛ هرگاه خداوند اراده کرده تا پاداش بزرگ و مقام بلندمرتبه‌ای به اولیائش عطا کند، آنان را در معرض بلا و مصیبت عظیمی قرار داده تا به‌واسطه صبر بر آن، مستوجب پاداش شوند. در زیارت عاشورا مصیبت امام حسین (ع)، بزرگ‌ترینِ مصائب، نه تنها در اسلام بلکه در آسمان‌ها و زمین معرفی شده است. وجه شباهت ابراهیم و سیدالشهدا (ع) در امتحان عظیمی بود که خداوند برای ایشان قرار داد و هر دو بزرگوار از آن پیروزمندانه خارج شدند. ابراهیم (ع) با طیب خاطر فرزندش را به قربانگاه برد و اباعبدالله (ع) در راه رضای خدا همه هستی خود را به قربانگاه کربلا برد.گروهی بر این عقیده‌اند که منظور از ذبح عظیم در آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» امام حسین (ع) است؛ که اگر این‌طور باشد این پرسش مطرح می‌شود که چگونه فردی که رتبه‌‌اش بالاتر است جایگزین و فدایى پائین‌‌تر از خود شده است؟ حال‌آنکه فداء در جایی بکار مى‌‌رود که «دانی»، فدای «عالی» شود و مقام حسین (ع) افضل از اسماعیل (ع) است. در پاسخ باید گفت: در روایات مطلبی مبنی بر اینکه حضرت اباعبدالله (ع) فدیه اسماعیل (ع) و ذبح عظیم است یافت نمی‌شود و اینکه خداوند، حضرت سیدالشهدا (ع) را فداء و جایگزین حضرت اسماعیل (ع) قرار داد، خلافِ صریح متن روایت است. امام رضا (ع) داستان ذبح اسماعیل (ع) را این‌گونه بیان می‌کنند: وقتی ابراهیم (ع) از قربانی کردن پسرش نهی شد، در دل آرزو کرد که ای کاش فرزندش را به دست خودش ذبح کرده بود تا به‌واسطه صبر بر این مصیبت به بالاترین درجات ثواب و قرب الهی واصل شود. آنگاه خداوند وحی کرد: ای ابراهیم (ع) محبوب‌ترین خلق نزد تو چه کسی است؟یا رب هیچ آفریده‌ای نزد من محبوب‌تر از حبیب تو محمد (ص) نیست.فرزند محمد را بیشتر دوست داری یا فرزند خودت را؟فرزند محمد (ص) برایم محبوب‌تر است.قربانی شدن فرزند او به ناحق و با ظلم و ستم تو را بیشتر ناراحت می‌کند یا قربانی شدن فرزند خودت در راه اطاعت از من؟البته که کشته شدن او به دست دشمنانش دل من را بیشتر به درد می‌آورد.بدان، گروهی که گمان می‌کنند از امت محمد (ص) هستند، پس از او، فرزندش را از روى ظلم و دشمنى به قتل مى‌‌رسانند و همان‌طور که تو این قوچ را سر بریدی، فرزند محمد (ص) را ذبح می‌کنند و به سبب این عمل مستوجب خشم و غضب من خواهند شد.ابراهیم (ع) از شنیدن این موضوع قلبش به درد آمد، محزون شد و گریست. خداوند وحی کرد: ابراهیم (ع) جزع و ناراحتی تو بر مصیبت حسین (ع) را «فدای» ناراحتی تو بر فرزندت اسماعیل (ع) (در صورتی‌که وی را به دست خودت ذبح می‌کردی) قرار دادم و به‌واسطه گریه و ناراحتی بر حسین (ع)، تو را به بالاترین درجه اهل ثواب در صبر بر بلایا می‌رسانم و این است معنای آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ».خداوند به پاس صبر بر مصائبی که بر ابراهیم (ع) گذشت، مناسک حج را آمیخته با مجاهدات او قرار داد؛ لذا در بسیاری موارد از آن با نام حج ابراهیمی یاد می‌شود. بنابراین خداوند حزن و بُکاء ابراهیم (ع) بر حسین (ع) را فدا و جایگزین ذبح اسماعیل (ع) قرار داد و شخص سیدالشهدا (ع) با آن مرتبه از کمال و شرافت، فدیه اسماعیل (ع) نبود؛ بلکه صرفاً مصیبت ایشان مد نظر است؛ که این خود نکته ظریفی در اهمیت و ثواب گریه و حزن بر سیدالشهدا (ع) است.ضمن اینکه در آیه شریفه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» فعل ماضى آورده شده، یعنى این عمل در گذشته اتفاق افتاده، نه اینکه در آینده (در زمان امام حسین (ع)) این فداء و جایگزینى انجام خواهد شد.نتیجه اینکه ذبح عظیم همان قوچ بهشتی بوده است که به‌جای اسماعیل (ع) قربانی شد تا نسل و ذریه پاکی که قرار بود از صلب اسماعیل (ع) خارج شود را حفظ کرده و درخت پربار نبوت و امامت به ثمر برسد. هیچ تردیدى وجود ندارد که مجموعه این سلسله بلندمرتبه افضل و اشرف از حسین (ع) به تنهایى است و آنچه در حدیث آمده بر همین اساس است. منبرسوم: پاداش امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) آیه: وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ و (نحر) شتران فربه را برای شما از شعائر خدا (و احکام حج) مقرر داشتیم که در آن قربانی شما را خیر و صلاح است، پس هنگام ذبح آنها تا برپا ایستاده‌اند نام خدا را یاد کنید و چون پهلوشان به زمین افتد (و نحر کامل شوند) از گوشت آنها تناول نموده و به فقیر وسائل هم اطعام کنید. ما این چنین این بهائم را مسخر و مطیع شما ساختیم تا شکر (نعمتهای ما را) به جای آرید. آیه 36 سوره حج حدیث: امام سجّاد عليه السلام : إذا ذَبَحَ الحاجُّ كانَ فِداهُ مِنَ النّارِ ؛ امام سجّاد عليه السلام :قربانى كردن حاجى ، فديه او در برابر آتش خواهد بود . سیمای عید قربان: اعمال عید قربان در اسلام:نماز عید قربان/غسل روز عید قربان/دعای ندبه و دعاهای وارده/قربانی کردن/روزه در عید قربان حرام است/روزه در روز عید قربان مانند روز عید فطر در اسلام حرام است/ احکام قربانی کردن: چند نفر می توانند در یک قربانی شراکت داشته باشند: آیا به هفت نفر محدود می شود یا بیشتر هم می توانیم در ذبح حیوان قربانی مشارکت داشته باشیم؟ یکی از واجبات حج تمتع، قربانی است، شراکت در یک قربانی براى چند نفر، در حال اختیار کفایت نمى کند؛ بلکه در حال ضرورت نیز، محل اشکال است؛ بله! شراکت در قربانىِ مستحب، مانعى ندارد. قربانی درکربلا:پاداش ابراهیم (ع) چه بود؟اولین و بالاترین پاداشی که به‌واسطه تسلیم بودن ابراهیم (ع) در برابر فرمان الهی به وی عطا شد، مقام «امامت» بود. در مکتب تشیع امامت یکی از مناصب مهم و والای الهی است که پس از نبوت و رسالت به حضرت ابراهیم (ع) تعلق گرفت.علاوه بر این، قرآن بلافاصله بعد از آیه «وَ فَدَینَاهُ...»، می‌فرماید: «وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ»[۴]، نام نیک ابراهیم (ع) را در امت‌های بعد باقی و برقرار ساختیم. آوازه نیکوی ذریه حضرت ابراهیم (ع) که حضرت رسول خاتم (ص) و سیدالشهدا (ع) نیز جزو آن هستند، از جمله عطایایی است که نصیب ابراهیم شد.همچنین خداوند به پاس صبر بر مصائبی که بر ابراهیم (ع) گذشت، مناسک حج را آمیخته با مجاهدات او قرار داد؛ لذا در بسیاری موارد از آن با نام حج ابراهیمی یاد می‌شود. علاوه بر سعی صفا و مروه و رمی جمرات، یکی از مشهودترین اعمال حج، قربانی کردن در روز عید اضحی است. به تأسی از عمل ابراهیم (ع)، حکم قربانی انعام و چهارپایان در روز عید قربان برای حاجیان واجب شد تا هر ساله خاطره ذبح قوچ بهشتی به‌جای اسماعیل (ع) زنده شود. میلیون‌ها مسلمان هر ساله به یاد آزمایش الهی که ابراهیم (ع) از آن سربلند بیرون آمد، ذبح عظیمی در منا به راه می‌اندازند و آیه «فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» را تحقق می‌بخشند. چنانچه امام رضا (ع) فرموده‌اند: هر قربانی که تا قیامت در منی ذبح می‌شود، فدایی اسماعیل (ع) است.برخی نیز روایت کرده‌اند، هنگامی‌که قوچ بهشتی فدای اسماعیل (ع) شد، جبرئیل و به‌تبع او حضرت ابراهیم (ع) تکبیر گفتند: الله‌اکبر الله‌اکبر؛ لااله‌الاالله و الله‌اکبر؛ الله‌اکبر و لله الحمد؛ و این شبیه همان تکبیرهایی هست که حاجیان در روز عید قربان در منا بر زبان جاری می‌کنند.به‌درستی که خداوند عوض شهادت مظلومانه امام حسین (ع) را چند امر قرار داده است: امامت در نسلش، شِفا در تربتش، اجابت دعا نزد قبرش و اینکه ایام رفت و برگشت زائرینش از عمر زائر محسوب نمی‌شود. پاداش سیدالشهدا (ع) در مقابل امتحان عظیم کربلا:در روایات شیعه، اشاره شده است که معنای تاویلی این آیه و ذبح عظیم، حضرت اباعبدلله (ع) هستند. ایشان با قبول این امتحان عظیم و شهادت، باعث حفظ اسلام و دین جدشان از انحرافات عظیمی شدند که بنی امیه و غاصبین خلافت به سر اسلام آورده بودند. از این رو خداوند به‌واسطه شهادت اباعبدالله (ع) و صبر و تحملی که ایشان در مصائب عاشورا داشتند؛ پاداش‌های عظیمی را برای ایشان و زائران قبرشان قرار داده است: اول: اینکه ائمه طاهرین از نسل و ذریه سیدالشهدا (ع) هستند. دوم: تربت اباعبدالله (ع) را مایه برکت و شِفا قرار داد. سوم: اجابت دعا نزد قبر مطهر سیدالشهدا (ع) را ضمانت کرد. چهارم: روزهایی که زائر صرف رفتن به زیارت قبر امام حسین (ع) می‌کند، جزو عمرش شمرده نمی‌شود. پنجم: پولی که در راه زیارت اباعبدالله (ع) خرج شود، به هزار برابر برای زائر جبران می‌شود و به همین مقدار درجه و مقام زائر بالا می‌رود. ششم: کسی که امام حسین (ع) را در کربلا زیارت کند، گویی خداوند را در عرش زیارت کرده است. امام صادق (ع) می‌فرمایند: به‌درستی که خداوند عوض شهادت مظلومانه امام حسین (ع) را چند امر قرار داده است: امامت در نسلش، شِفا در تربتش، اجابت دعا نزد قبرش و اینکه ایام رفت و برگشت زائرینش از عمر زائر محسوب نمی‌شود . و در حدیث دیگری پس از این جمله می‌فرمایند: «الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ»؛ یعنی پیروزی و رستگاری همراه اوست تا برگردد. که تلویحاً اشاره به ظهور حضرت مهدی (ع) و رجعت امام حسین (ع) دارد. منبرچهارم: مراد از قربانی، گذشتن از نفس است آیه: لَنْ يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنْكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ (بدانید که) هرگز گوشت و خون این قربانیها نزد خدا (به درجه قبول) نمی‌رسد لیکن تقوای شماست که به (پیشگاه قبول) او خواهد رسید. این چنین این بهایم را مسخر شما ساخته تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت فرمود تکبیر و تسبیح گویید (و شکر نعمتش به جای آرید) و تو (ای رسول) نیکوکاران را (به سعادت ابد) بشارت ده. آیه 37 سوره حج حدیث: امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ ؛ امام باقر عليه السلام :خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد . سیمای عید قربان: عید قُربان یا عید الأضحی از عیدهای بزرگ مسلمانان که در روز دهم ذی حجه واقع شده است. بنابر روایات دینی، در این روز خدا به ابراهیم خلیل فرمان داد اسماعیل را ذبح کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد ولی جبرئیل همراه با «قوچی» فرود آمد و ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. سنّت قربانی در روز عید قربان در سرزمین منا به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای حج، به زیارت خانه خدا می‌روند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.عبادت در شب و روز عید قربان بسیار سفارش شده و احیای شب عید قربان به دعا، نماز و نیایش بسیار پر فضیلت است. در روز عید قربان اعمالی مانند غسل، نماز عید قربان، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه، مستحب است. روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر بر اساس منابع دینی حرام است.عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن می‌گیرند. احکام قربانی کردن: آیا می شود قربانی حج را در غیر منا انجام داد:آیا امکان دارد مراجع عظام تقلید فتوا بدهند که حجاج ایرانی در کشور خودشان گوسفند را قربانی کنند (همزمان، کسی از جانب آنها ذبح کند)؟ آیا با این کار جلوی فقر گرفته نمی شود؟مراجع عظام تقلید انجام قربانى در وطن را کافی نمی دانند، البته برخی از مراجع با توجه به اینکه محل فعلی قربانگاه خارج از منا است، می گویند، چنین قربانی کفایت می کند، ولی اولویت با ذبح در آنجاست.حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):چنین قربانى مجزى نیست و کفایت نمی کند.حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):ذبح در مکان فعلی [قربانگاه منی] کفایت می کند.حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):تا قربانى در منا ممکن است، قربانى در غیر منا مجزى نیست. بلى اگر به کلى ممنوع شود، اقوى کفایت آن است در وادى محسر، و قربانى در مکّه یا وطن مجزى نیست.حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):اولویت با ذبح در آنجا [قربانگاه منا] است.حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (ره):خیر، قربانی گوسفند از واجبات حج است و در منا یا جاهایی که امروز ذبح می کنند و در ایام حج، باید ذبح شود. قربانی درکربلا: مراد از قربانی، گذشتن از نفس است:قرآن چیزی که نقل می‌کند و از زبان حضرت ابراهیم می گوید این است که «...إِنِّی أَرَى فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ...: من در خواب [چنین] می‏‌بینم که تو را سر می ‏برم». (صافات، ۱۰۲) بعد وقتی هم که حضرت ابراهیم اقدام کرد برای این کار قرآن باز از قول خدا نقل می کند که «قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا...: رؤیا[ى خود] را حقیقت بخشیدى ...» خداوند دید حضرت ابراهیم(ع) دارد فرزندش را ذبح می‌کند و او را در رؤیا دیده بود که در حال ذبح کردن فرزند است و نه اینکه فرزند خود را ذبح کرده باشد.اگر این طور ببینیم، بحث امر و دستوری که لازم الاجرا باشد وجود نخواهد داشت. ما نمی‌بینیم که خداوند چنین دستوری داده شده باشد. خدا به دیدن این ماجراست که فدیه یا قوچ را می‌فرسد و حضرت ابراهیم آن را قربانی کرده و همین هم سنتی شده که حاجیان باید در منا و همان محلی که حضرت ابراهیم آن قوچ را قربانی کرده، قربانی انجام دهد.حضرت ابراهیم به فرزند خود می‌گوید من در خواب دیدم که تو را سر می‌برم و بعد اسماعیل می‌گوید: «... افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِی إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ :...اى پدر من آنچه را مامورى بکن ان شاء الله مرا از شکیبایان خواهى یافت». (صافات، ۱۰۷) اما آیا حضرت اسماعیل(ع) در برابر سر بریده شدن تسلیم است یا در برابر امتحان الهی، به نظر می‌رسد او به امتحان الهی تسلیم شده است.به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی بر اساس تطبیق آیه مصداق تام این ذبح امام حسین(ع) است اما اینکه این آیه فقط دلالت بر حضرت امام حسین(ع) دارد نادرست است. ایشان ذبیح عظیم است اما آنی که در ارتباط با حضرت ابراهیم است، نیست. یک مصداق این آیه قوچ بوده است.به لحاظ ظاهری می‌توان گفت امام حسین ذبح عظیم بوده اما نمی‌توان گفت حضرت اسماعیل(ع) نجاب یافته است تا امام حسین(ع) ذبح شود. امام حسین می‌تواند مصداق ذبح عظیم باشد اما مصداق کل آیه نیست.خدا حضرت ابراهیم(ع) را با کلمات و وقایعی امتحان کرده و ایشان در تمام امتحانات موفق بوده و یکی از این امتحانات هم ذبح فرزند بوده است.وقتی فردی عاشق محبوبی می‌شود، اوامر محبوب را به جای می‌آورد. ابراهیم در تمام طول زندگی هر چه برای او تعلق می‌آورد از قبیل فرزند، مال، حتی جان خودش را در راه ماموریت الهی داد و نتیجه اش این شده که خدا می‌گوید من شما را امام قرار می‌دهم و رسیدن به مقام امامت گذراندن این امتحانات را دارد.انسانی که به مقام امامت می‌رسید دو شرط دارد یکی صبر و دیگر مقام یقین، که حضرت ابراهیم(ع) چون ملکوت را دیده و باطن را دیده بود، از اهل یقین شده بود و در همه مراحل صبر پیشه کرد.مسئله قربانی جز آموزه همه ادیان الهی و غیرالهی است و نمادی است از این‌که انسان باید از هوای نفس گذار کند و عید قربان، نمود گذشت از نفس خودخواهی و هوای نفس است. اگر انسان می‌خواهد به کمال برسد، راهش رها کردن تعلقات و وابستگی‌هاست. منبرپنجم:السلام علیک یا ذبیح الله آیه: وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ و چنانچه اهل کتاب ایمان آرند و تقوا پیشه کنند ما البته گناهانشان را محو و مستور می‌سازیم و آنها را در بهشت پر نعمت داخل می‌گردانیم. آیه 65 سوره مائده کفاره از مادهی "کفر" بوده که در لغت به معنای پوشاندن آمده؛ و به "کشاورز"، کافر گویند زیرا دانه را زیر خاک پنهان می کند؛و این که قرآن فرمود: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ...»؛ و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهان آنها را می‌بخشیم...تصریح بر این مطلب دارد که از گناهان آنها چشم پوشی کرده و عقاب را برداشته است. از این جهت به کفارات، "کفّاره" گویند زیرا موجب پوشیده شدن و نادیده گرفتن گناهان می شود؛ لذا شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است."کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق میشود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.تعیین کفارات در شرع مقدس، در حقیقت تجلی رحمت الهی برای بندگان خود می باشد. هنگامی که شخصی مرتکب عملی خطا یا حرامی شود، یا توان انجام یک واجبی را نداشته باشد، خدای متعال با تعیین کفاره در واقع تجلی و رحمت خود را به منصهی ظهور گذاشته تا حدی که با وضع حکم "کفاره"، حرمت ابدی را از زن ظهار شده برطرف می کند.در قرآن کریم احکام برخی از کفارات همانند: کفارات مربوط به حج، روزه، ظِهار، قتل و نقض قَسَم بیان شده است. حدیث: پيامبر صلي الله عليه و آله : مَن صَدَقَت نِيَّتُهُ ، كانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ كَفّارَةً لِكُلِّ ذَنبٍ ؛ پيامبر صلي الله عليه و آله :هر كس نيّتش صادق باشد ، اوّلين قطره از خون قربانى اش ، كفّاره همه گناهان او است . سیمای عید قربان: نام دیگر عید قربان، عیدالاضحی و عید خون است. دهخدا از این روز با نام عید گوسپندکشان نیز یاد می‌کند این روز همان روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) است که از آن سربلند بیرون آمدندحضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود قربانی نمود. سنّت قربانی در روز عید قربان یادبود رخداد ذبح اسماعیل می‌باشد. بنابر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل می‌باشند.در عصر جاهلیت قربانی کردن از پلیدی شرک مبرا نبود. کعبه را با خون قربانی آلوده می‌کردند و گوشت آن را بر خانه کعبه می‌آویختند تا خداوند آن را قبول کند. در قرآن کریم این رسم مذموم خوانده می‌شود و شرط قبولی قربانی تقوا معرفی می‌شود.همین تقوا و خلوص برای قربانی کردن است که این روز نحر، حج اکبر نامیده می‌شود.از امام صادق(ع) روایت شده که از پدرانش چنین نقل فرمودند: «امام علی(ع) دوست داشت چهار شب از سال، خود را فارغ نماید؛ شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان» به نظر می‌رسد که منظور از فراغت، فراغت برای عبادت در آن با زنده نگهداشتن آن باشد. همچنین در شب و روز عید زیارت امام حسین(ع) مستحب است.روز عید قربان روز پر فضیلتی است. اعمال این روز چند چیز است:غسل: که به گفته علامه مجلسی، غسل در آن روز سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را واجب دانسته‌اند.نماز عید: این نماز در زمان حضور امام معصوم(ع) واجب است؛ اما در زمان غیبت امام زمان(عج) مطابق فتوای مشهور فقهای شیعه، مستحب مؤکد است (خواه به صورت جماعت خوانده شود یا فرادی).مستحب است دعاهایی را که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده است خوانده شود. بهترین دعاها، دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه است که با عبارت «أللّهُمَّ هذا یومٌ مُبارَک» آغاز می‌شود و اگر دعای چهل و ششم قرائت شود بهتر است.دعای ندبه: خواندن دعای ندبه در این روز و سایر اعیاد مستحبّ است.قربانی کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه واجب است؛ اما انجام قربانی در این روز برای همه مسلمانان مستحبّ مؤکد است، تا آنجا که برخی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند واجب دانسته‌اند و مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت آن خورده شود. مستحبّ است هنگام قربانی این دعا که از امام صادق(ع) نقل شده است خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»در حدیثی نقل شده است که امام صادق(ع) فرمود: امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) گوشت قربانی را سه قسمت می‌کردند: یک قسمت آن را به همسایگان می‌دادند و یک قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را برای اهل خانه نگه می‌داشتند.تکبیرات مشهور این روز گفته شود: برای کسانی که در این ایام در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده نمازهای روزانه این تکبیرها را بخوانند یعنی از نماز ظهر روز عید، شروع کرده تا نماز صبح روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می‌خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تکبیرها مطابق روایت کتاب کافی چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا»-زیارت امام حسین(ع) احکام قربانی کردن: قربانی کردن در مقابل دسته جات عزاداری:پرسش : آیا کشتن گوسفند جلوی دسته جات عزاداری با توجه به مزاحمت ها و آلودگی هایی که تولید می کند جایز است و اگر کسی چنین نذری کرده باشد وظیفه اش چیست؟پاسخ : رسم غلطِ کشتن گوسفند جلوی دسته های عزاداری علاوه بر آلوده کردن محیط در مواردی باعث نجس شدن مساجد و حسینیه ها نیز می شود؛ لذا مقید کردن نذر قربانی به کشتن آن جلوی دسته عزاداری مشروع نیست ولی اصل نذر صحیح است و باید قربانی را در محلی دیگر انجام دهند.منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی قربانی درکربلا: خداوند ابراهیم را در ذبح اسماعیل امتحان کرد ولی....یوسف را از یعقوب جدا کردند ، درد فراق یوسف ، یعقوب را از پا درآورد و از گریه زیاد یعقوب کور شد . یعقوب یوسف را دوست داشت و به او عشق می ورزید ، پیامبر خدا بود ولی امتحان الهی سخت بود و طاقت فرسا . یوسف پادشاه مصر شد و خدا یوسف را به یعقوب برگرداند چشم یعقوب روشن شد ، خوشحال شد ، به وصال فرزندش رسیده بود .حسین علی اکبر را دوست می داشت وقتی به قد و بالایش نگاه می کرد جدش رسول الله(صلی الله علیه و آله) را بیاد می آورد . روز عاشورا جوانش راهی میدان شد با لبی تشنه ، حسین همه امیدش را به میدان فرستاد . وقتی علی اکبر از میدان برگشت لبانش خشکیده بود ، طلب آب کرد حسین زبان خشکیده اش را در دهان فرزند گذاشت و دوباره او را راهی میدان کرد . علی اکبر از حسین جدا شد و وقتی حسین چشمش به جوانش افتاد فرقش شکافته بود و آنقدر تیر و نیزه به او اصابت کرده بود که حسین نتوانست او را به خیمه بیاورد . اسماعیل تشنه بود ، بی تابی می کرد ،هاجر بدنبال آب برای طفلش ، بین صفا و مروه ، هفت بار رفت و برگشت ، اسماعیل از تشنگی پای کوچکش را بر خاک می خراشید به حالت تلظی افتاده بود یعنی از بی رمقی فقط می توانست دهانش را مانند ماهی از آب گرفته شده باز و بسته نماید ، چشمه آبی از زیر پای اسماعیل سرازیر شد هاجر طفلش را سیراب کرد ، هاجر آب نوشید و به طفلش شیر داد و خوشحال شد . علی اصغر روز عاشورا تشنه بود به تلظی افتاد ، حسین او را برداشت ،روی دست گرفت تا لشکریان یزید به بی گناهیش رحم کنند و سیرابش نمایند ، تیری سه شعبه گلوی اصغر را شکافت و بالای دست پدر سیراب شد . حسین دلش سوخت ، خون علی اصغر را به آسمان می پاشید . زینب عزیز و محترم بود در مدینه با عشق حسینش زنده بود ، دختر علی بود ، فخر زنان مدینه ، جوانان بنی هاشم ، عباس ، علی اکبر ، پسرانش در طول مسیر تا رسیدن به کربلا به او خدمت می کردند ، او را بر کجاوه سوار و پیاده می نمودند ، بعد از ظهر عاشورا دیگر نه حسینی برایش مانده بود نه عباسی و نه اکبری و نه پسری . اسیر دست دشمن ، محرمی نبود که او را کمک کند بر کجاوه سوار شود . از این روست که حسین (علیه السلام) منزلتی بس رفیع نزد خدا دارد و خدا فرشتگانش را هم به عزای حسین می فرستد . حجم مصیبت حسین عظیم بود (و مصیبة ما اعظمها)و هیچ پیغمبری مانند حسین به مصیبت و سختی نیفتاد . خداوند ابراهیم را در ذبح اسماعیل امتحان کرد ولی در لحظه ای که ابراهیم کارد را بر گلوی اسماعیل گذاشت امتحان الهي به پايان رسيد و خداوند آن حضرت را از ذبح اسماعیل بازداشت و او را به ذبح اکبر وعده داد ولی علی اکبر حسین روی زانوی پدرش در حالی که صورت پدر بر صورت فرزند گذاشته شده بود و خون سر علی اکبر محاسن شریف و صورت امام حسین (علیه السلام) را خضاب می کرد جان داد . فرزندان حسین کوچک و بزرگ روزعاشورا ذبح شدند قطعه قطعه شدند دستهای برادرش عباس را بریدند و عمود آهنین بر فرق مبارکش نواختند و تیر به چشمش زدند . خودش را با لب تشنه سر بریدند و اخداوند حکیم چنین مقدر فرمود که ذبح اکبر موعود و قربانی بزرگی که به ابراهیم وعده داده بود حسین فاطمه باشد واز صبح عاشورا تا ظهر عاشورا هر مصیبتی که تصورش را می توان کرد بر حسین وارد شد . داغ فرزند رشید و زیبایش علی اکبر داغ شش ماهه اصغر ، داغ برادری رشید ، مهربان و با وفا همچون ابو الفضل العباس ، تشنگی اهل حرم و بچه های خردسال ، در آخرین لحظات هم که دیگر رمقی در بدن نداشت و بدن مبارکش آماج تیر و نیزه و خنجر و چاک چاک بود دشمن را دید که برای آتش زدن خیمه ها و به اسارت بردن اهل حرمش حمله ور شدند و هرچه بگوییم و بنویسیم از مصیبت کربلا هنوز کم است شاید این حدیث از امام صادق (علیه السلام) بتواند تا حدودی به ما مصیبت کربلا را بیشتر بفهماند و آن اینکه حضرت فرمودند : خداوند روی مصیبت کربلا ۷۰ پرده انداخته است (تا تحمل آن برای شیعیان ما امکان داشته باشد ) واگر این پرده ها برداشته شوند شیعیان ما از غصه جان می دهند . السلام علیک یا ذبیح الله . منبرششم: ذبیحی بزرگتر از اسماعیل(ع) آیه: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ای اهل ایمان، حرمت شعائر خدا (مناسک حج) و ماه حرام را نگه دارید و متعرض هَدْی و قلائد (قربانیان حاجیان چه علامت‌دار و چه بدون علامت) نشوید و تعرض زائران خانه محترم کعبه را که در طلب فضل خدا و خشنودی او آمده‌اند حلال نشمارید، و چون از احرام بیرون شدید (می‌توانید) صید کنید. و عداوت گروهی که از مسجد الحرام منعتان کردند شما را بر ظلم و بی‌عدالتی وادار نکند، و باید با یکدیگر در نیکوکاری و تقوا کمک کنید نه بر گناه و ستمکاری. و از خدا بترسید که عقاب خدا سخت است. آیه 2 سوره مائده حدیث: پيامبر صلي الله عليه و آله : إنَّما جَعَلَ اللّه ُ الأضحى لِشبَعِ مَساكِينِكُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم ؛ پيامبر صلي الله عليه و آله :خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند ؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد . سیمای عید قربان: منا محلی است که حجاج، صبح عید قربان به آنجا وارد می‌شوند. اعمال سرزمین منا سه چیز است:رمی جمره-قربانی-حلق و تقصیر-قربانی، پس از رمی جمره عقبه انجام می‌گیرد-یکی از سه حیوان شتر، گاو و گوسفند برای قربانی تعیین شده است؛ البته قربانی شتر و پس از آن گاو، بهتر است. قربانی سایر حیوانات غیر از سه حیوان مذکور کافی نیست. احتیاط مستحب آن است که ذبیحه را سه قسمت کنند: قسمتی را هدیه و یک قسمت را صدقه و قدری را هم بخورند.سر رسیدن عبادت به قبول طولی عبادت است. مثلا طهارت شرط عرْضی است اما برای رسیدن به سر عبادت باید پرهیزگار بود و شرط قبول طولی نماز، تقوا است. انما یتقبل الله من المتقین. برای قربانی کردن اسراری ذکر شده است:حکمت قربانی قرب و نزدیک شدن به خداوند است که اگر عمل بر پایه تقوا باشد این نزدیک شدن حاصل می‌شود. لَن ینَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکن ینَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنکمْ. ترجمه: هرگز [نه] گوشت‌های آن‌ها و نه خون‌هایشان به خدا نخواهد رسید، ولی [این] تقوای شماست که به او می‌رسد.از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. پیامبر اکرم حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: پس گوشت را به آن‌ها بخورانید.هدف از قربانی یاد خدا و یادآوری همه نعمت‌ها از جمله دام‌های حلال است و قربانی با یاد خداوند حلیت پیذا می‌کند.لِّیشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیذْکرُ‌وا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَیٰ مَا رَ‌زَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَام. ترجمه: تا شاهد منافع خویش باشند، و نام خدا را در روزهای معلومی بر دام‌های زبان‌بسته‌ای ک

تالیفات،تحقیقات و پژوهشهای حجه الاسلام حسن بابایی

سلسله منابر اهل بیت (ع)-جلد34 چهل منبرقربانی سیمای عیدقربان در قرآن و روایات مولف:حسن بابایی بسم الله الرحمن الرحیم عیدقربان، جشن رهیدگی از اسارت نفس و شکوفایی ایمان و یقین بر همه ابراهیمیان عید عبادت و بندگی و عید اطاعت از قادر یکتا ،نزول فیض رب العالمین ،جشن «تقرب» عاشقان ،روز اوج بندگی و تجلی ایثار ابراهیمی ، پر شکوهترین ایثار و زیباترین جلوه ی تعبد در برابر خالق یکتا ،عیدنزدیک شدن دلها به قرب الهی ، جشن رهایی ازاسارت نفس وشکوفایی ایمان ویقین ،عیدسرسپردگی وبندگی ،عید قربان با نماز و عبادتش، با ذکر و دعایش، با قربانى و صدقات و احسانش، بسترى براى جارى ساختن مفهوم عبودیت و بندگى است .عید قربان، یعنى فدا کردن همه «عزیزها» در آستان «عزیزترین»، و گذشتن از همه وابستگى ها به عشق مهربان ترین.عید قربان، جلوه‌گاه تعبد و تسلیم ابراهیمیان حنیف است و فصل قرب مسلمانان به خداوند در سایه عبودیت.عید قربان، عید فداکارى، ایثار، قربانى، اخلاص و عشق و بندگى، عید قربان، یادآور زیباترین نمونه تعبد انسان در برابر خداوند متعال است.عید قربان، بالاترین نقطه اى است که اوج مقام بشر تعیین مى شود و تا ابد، درجه ایمان با همان نقطه سنجیده مى گردد.عید قربان، عید شرافت بنى آدم است و کرامت انسانى اش؛ جشن رها شدن از قید پدرانى است که جان فرزند خویش را نذر قربان گاه ها مى کردند.عید قربان، سرآغاز حکومت توحید است و تولد ایمان و مرگ تردید.عید قربان، نقطه عطف آزادى است در تاریخ اسارت ها و بردگى هایى که بر انسان تحمیل شده بود.عید قربان، عید سربلند بیرون آمدن از امتحان عبودیت است.عید قربان روز رها شدن از تعلقات دنیوی و رهایى از هر آنچه غیر خدایى است.مبارک باد عید قربان، نماد بزرگ ترین جشن رهایى انسان از وسوسه هاى ابلیس.ابراهیم دستان جوان اسماعیل را در دست گرفته و با گام‏های استوار، به سمت قربانگاه پیش می‏رود. گام‏های ابراهیم، سرعت می‏گیرد و قلب سپید فرشتگان در سینه می‏لرزد. ابراهیم بر تمام محبت و عاطفه پدری خنجر کشیده است، تا توحید را با ریختن خون گلوی اسماعیل، تقدیس کند. فرشتگان، حیران مانده‏اند و از هم‏دیگر می‏پرسند: خدایا! این چگونه تقدیسی است؟! فرشتگان نمی‏دانند که:«آن کس که تو را شناخت جان را چه کند- فرزند و عیال و خانمان را چه کند-دیوانه کنی هر دو جهان را بخشی - دیوانه تو هر دو جهان را چه کند؟»ابراهیم، آیین جنون را بنیان می‏نهد و خون و جنون، همرنگ‏اند و همزاد.ابراهیم، دریافته بود که «گل سرخ توحید را تیغ، نگاهبان است.»گاهی خورشید توحید، چنان در خزان خرافه و اوهام غروب می‏کند که تنها سرخی شفق، رنگ از چهره آن می‏تواند بشوید و تابش و درخشش آن را دوباره به ما بازگرداند.سال‏ها بعد، فرزند دیگری از تبار گل سرخ، به نگاهبانی توحید پرداخت.سال‏ها بعد، حسین علیه‏السلام چون ابراهیم احساس کرد که تیغ توحید، دیگر آن جوهر و برندگی را از دست داده است و در هجوم جهل و خرافات خمیده شده است.حسین علیه‏السلام ، احساس کرد که دیگر تیغِ توحید آن جوهر محمدی را ندارد تا پرده‏های جهالت ابوجهل‏ها و تارهای عنکبوتی ابوسفیان‏ها را از هم بدرد.حسین علیه‏السلام ، احساس کرد که دیگر تیغ توحید از هیبت ذوالفقاری باز مانده است و بت‏ها و خیبرها، سنگ به سنگ و دیوار به دیوار در اطراف مکه قد کشیده‏اند.حسین، با گلستانی از گل‏های محمدی به پا خاست؛ تا با ریختن قطرات خون، تیغ توحید را درخشان کند و بت‏ها را از حریم کعبه فرو ریزد و خیبرهای شرک و فساد را ویران کند.حسین علیه‏السلام ، با فوجی از اسماعیل، حج را ناتمام رها کرد و به سمت «منا»ی تازه رهسپار شد. نام دیگر این منا، «کربلا»ست.سلام بر حسین علیه‏السلام که وارث خون اسماعیل است.سلام بر ابراهیم و سلام بر اسماعیل. اصفهان /عیدقربان1397 حسن بابایی منبراول:فلسفه قربانی کردن آیه: وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ و بر او (گوسفندی فرستاده و) ذبح بزرگی فدا ساختیم. آیه 107 سوره صافات حدیث: الإمام الباقر علیه السلام :لَمّا أقبَلَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله مِن مُزدَلِفَةَ مَرَّ عَلى جَمرَةِ العَقَبَةِ یَومَ النَّحرِ ، فَرَماها بِسَبعِ حَصَیاتٍ ، ثُمَّ أتى إلى مِنى ، وذلِكَ مِنَ السُّنَّةِامام باقر علیه السلام : رسول خدا صلى الله علیه و آله چون از مزدلفه آمد ، روز عید قربان بر جمره عقبه گذشت وهفت سنگ بر آن زد، سپس به منى آمد واین از سنّت است.کتاب«حج و عمره در قرآن و حدیث» ، صفحه 355 سیمای عید قربان: در روایات مختلف دین اسلام آمده‌است که ابراهیم پیامبر در سن بالا دارای فرزندی شد که او را اسماعیل نام نهاد و برایش بسیار عزیز و گرامی بود. اما مدت‌ها بعد، هنگامی که اسماعیل به سنین نوجوانی رسیده بود، فرمان الهی چندین بار در خواب به ابراهیم نازل شد و بدون ذکر هیچ دلیلی به او دستور داده شد تا اسماعیل را قربانی کند.او پس از کشمکشهای فراوان درونی، در نهایت با موافقت خالصانه فرزندش، به محل مورد نظر می‌روند و ابراهیم آماده سر بریدن فرزند محبوب خود می‌شود. اما به هنگام انجام قربانی اسماعیل خداوند که او را سربلند در امتحان می‌یابد، گوسفندی را برای انجام ذبح به نزد ابراهیم می‌فرستد.این ایثار و عشق پیامبر به انجام فرمان خدا، فریضه‌ای برای حجاج می‌گردد تا در این روز قربانی کنند و از این طریق برای یتیمان و تهیدستان خوراکی فراهم سازند. در این روز همچنین مستحب است که نماز عید قربان برپا گردد. نماز عید قربان باید در فاصله زمانی طلوع آفتاب روز عید تا ظهر خوانده شود و شامل دو رکعت است.در این روز ابراهیم نبی از آزمایش قربانی کردن پسر خود اسماعیل موفق بیرون آمد در قرآن آیه است در این رابطه : فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم، قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین؛ ای ابراهیم خوب وظیفه ات را انجام دادی ...پس از سربلندی ابراهیم نبی و تصمیم جدی او برای قربانی کردن پسر و اقدام به عمل برای انجام این کار ؛ خداوند گوسفندی را برای قربانی کردنآن به جای پسرش فرستاد و این گونه سنت قربانی کردن درست شد. احکام قربانی کردن: از نظر مکتب اهلبیت علیه الاسلام قربانی کردن در روز عید قربان بر دو قسم است: 1- قربانی مستحب؛ یعنی همه افراد مسلمان چه در مکه باشند یا در شهر و سرزمین دیگری باشند، می توانند در این روز قربانی کنند و از ثواب آن بهره مند شوند. 2- قربانی واجب؛ کسی که در ایام حج برای حج تمتع احرام می بندد واجب است همه مناسک حج تمتع، از جمله قربانی (در سرزمین منا) را در روز دهم ذیحجه (عید قربان) انجام دهد تا بتواند از احرام خارج شود. به نظر می رسد که مطالب بیان شده در سؤال و جواب، در باره قربانی واجب در حج تمتع است.لازم به ذکر است که یکی از آداب مستحب در قربانی این است که اگر قربانى، شتر یا گاو است از جنس ماده انتخاب شود و اگر گوسفند یا بُز است از جنس نر باشد. در این باره به دو نمونه از روایات اشاره می شود:امام موسی کاظم علیه الاسلام در پاسخ به علی بن جعفر درباره قربانی می فرماید: «قوچ چاق، شاخ دار و نر قربانی کن و اگر گوسفند چاق نر پیدا نکردى، بُز نر چاق و اگر بز نیافتى برّه چاقى را قربانی کن».در روایتی دیگر آمده: امام علی هر سال یک قوچ از جانب رسول خداصلوات الله علیه و قوچ دیگرى را هم از سوى خود قربانی می نمود. قربانی درکربلا: و" فدیناه بذبح عظیم." «و ما قربانی بزرگی را فدای او ساختیم.» امام رضا علیه‌السلام فرمود: چون خدای عزیز و شکوهمند ابراهیم علیه‌السلام را امر نمود که جای فرزندش اسماعیل گوسفندی را که خدا برایش فرو فرستاده بود قربانی نماید، ابراهیم درخواست نمود که فرزندش اسماعیل را با دستش ذبح نماید و اگر او به کشتن گوسفند امر نمی‌شد همین کار را می‌کرد تا آن داغی را که به قلب پدری که عزیزترین فرزندانش را با دست خود قربانی نموده وارد شده به دل او هم وارد شود، و به این ترتیب سزاوار بلندترین درجات اهل ثواب بر بلاها گردد. پس خدای بزرگ و بلندمرتبه به او وحی نمود: ای ابراهیم چه کسی از آفریدگانم را بیشتر دوست داری؟ گفت: پروردگارا تو کسی را نیافریدی که از دوستت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله محبوبتر باشد. خدا بدو وحی نمود: آیا او را بیشتر دوست داری یا نفس خود را؟ گفت: بلکه من او را بیشتر از خود دوست دارم. فرمود: فرزندش نزد تو محبوبتر است یا فرزند خودت؟ گفت: بلکه فرزند او. فرمود: کشته شدن فرزند او به ستم و ظلم به دست دشمنانش دل تو را بیشتر به درد می‌آورد یا کشته شدن فرزندت به دست خودت در راه اطاعت از من؟ پروردگارا بلکه کشته شدن او به دست دشمنانش قلب مرا بیشتر به درد می‌آورد. فرمود: ای ابراهیم، پس همانا گروهی که گمان می‌کنند که از امت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هستند بزودی بعد از او دست به خون فرزندش آغشته می‌سازند و او را به ظلم و ستم همچون گوسفندی می‌کشند، و بدین واسطه مستوجب خشم من خواهند شد. پس ابراهیم بخاطر آن بی‌تاب شد و دلش به درد آمد و به گریستن پرداخت. خدای بزرگ و بلند مرتبه بدو وحی فرمود: ای ابراهیم به تحقیق فدیة بی‌تابی بر فرزندت اسماعیل یعنی اگر او را ذبح می‌کردی به اندوهگینی‌ات بر حسین علیه‌السلام و کشته شدنش برابر گشت، و برای تو بلندترین درجات اهل ثواب بر مصیبتها خواهد بود، و آن سخن خدای عزوجل است . که فرمود: «ما قربانی بزرگی را فدای او ساختیم.» منبردوم: مقایسه امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) آیه: وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ۚ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۖ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ ۚ فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ ۚ فَإِذَا أَمِنْتُمْ فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ ۚ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ ۗ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ۗ ذَٰلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ و همه اعمال حج و عمره را برای خدا به پایان رسانید، و اگر ترس و منعی پیش آید قربانی کنید به آنچه مقدور و میسر است، و سر متراشید تا آن گاه که قربانی شما به محل ذبح برسد. و هر کس بیمار باشد یا سردرد بر او عارض شود (سر بتراشد و) از آن فدا دهد به روزه داشتن یا صدقه دادن یا کشتن گوسفند، و پس از آنکه ترس و منع بر طرف شود هر کس از عمره تمتّع به حج باز آید هر چه میسر و مقدور است قربانی کند و هر کس به قربانی تمکّن نیافت سه روز در ایام حجّ روزه بدارد و هفت روز هنگام مراجعت، که ده روز تمام شود. این عمل بر آن کس است که اهل شهر مکّه نباشد. (به این احکام عمل کنید) و از نافرمانی خدا پروا کنید و بدانید که عذاب خدا سخت است. آیه 196 سوره بقره حدیث: رسول الله صلى الله علیه و آله :مَن أحیَا اللَّیالِیَ الأَربَعَ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ : لَیلَةَ التَّروِیَةِ ، ولَیلَةَ عَرَفَةَ ، ولَیلَةَ النَّحرِ ، ولَیلَةَ الفِطرِ .پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر كس این چهار شب را شب زنده دارى كند، بهشت براى او واجب است: شبِ ترویه، شب عرفه، شب عید قربان و شب عیدفطر.کتاب «حج و عمره در قرآن و حدیث» ، صفحه 343 سیمای عید قربان: برگزار کردن مراسم قربانی و قربانی نمودن در این عید بر همه افرادی که براساس فقه اسلامی اعمال حج را به جا می‌آورند واجب و الزامی است و مسلمانان در سراسر جهان در عبادت حج، در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را قربانی کرده و گوشت آن را بین همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند.حاجیان در این روز پس از به پایان رساندن مناسک حج، حیوانی را ذبح می‌کنند و پس از قربانی آنچه بر آنان در حال احرام، حرام شده بود - مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو -، حلال می‌گردد و با توجه به اینکه حج، یکی از عبادتهای بسیار مهم در اسلام است، توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادی آور است، در نتیجه، روزی که پس از انجام وظایف سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و اتمام احرام پیش می‌آید را عید می‌دانند.همچنین در روایت‌های مکرری نقل شده که در روز عید قربان، قربانی کنید تا گرسنگان و بیچارگان نیز به خوراک برسند. و این عمل در میان افغان و مسلمان‌ها از دیر زمان اتحاد به میان آورده است . احکام قربانی کردن: مراد از قربانی در مناسک حج که در سوره مبارکه بقره آیه 196 به آن اشاره شده، چیست؟ انجام قربانی، یکی از اعمال واجب برای حجاج بیت الله الحرام است. آیه مذکور در صدد بیان این حکم برای حُجاجی است که پس از احرام بستن، به مانعی مانند وجود دشمن یا بیماری برخورده و نتوانند اعمال حج یا عمره را ادامه دهند که به آنها «مصدود» یا «محصور» می گویند.چنین شخصی، چنان چه مانع او دشمن باشد و امکان گرفتن نایب برای قربانی کردن هم وجود نداشته باشد، باید همان جا که مانع ایجاد شد، قربانی کند و اگر مشکل او بیماری است باید برای انجام قربانی نایب بگیرد و آن گاه که از انجام قربانی اطمینان پیدا کرد، حلق کند (سر را بتراشد) و از احرام خارج شود.یکی دیگر از موارد قربانی، کفاره مخالفت با برخی از اعمال حج است؛ مانند سر تراشیدن در حال احرام قبل از موعد مقرّر آن. در قسمتی از این آیه به این امر اشاره دارد و کفاره آن را برای کسانی که از روی عذر و ناچاری مرتکب این عمل می شوند یکی از این سه مورد قرار داده است: قربانی یا سه روز روزه یا صدقه. قربانی درکربلا:مقایسه امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) و پاداش آن‌ها:عموماً سنت الهی این‌گونه است که خداوند در قبال پاداش عظیم، شخص را در معرض ابتلا و امتحان قرار می‌دهد. حضرت ابراهیم و اباعبدالله (ع) هر دو امتحان بزرگی را که از طرف خداوند برایشان در نظر گرفته شده بود، با موفقیت پشت سر گذاشتند. پاداش این بزرگواران در مقابل مصائبشان چه بود؟ در این نوشتار ضمن بررسی آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» مروری می‌کنیم بر اجر و مزدی که به حضرت ابراهیم و سیدالشهدا (ع) اعطا شد.در تاریخ اسلام از چند نفر به نام «ذبیح» یاد شده است؛ از جمله اسماعیل (ع) فرزند ابراهیم علیه‌السلام، عبدالله فرزند عبدالمطلب (ع) و اباعبدالله الحسین (ع). گرچه اسماعیل (ع) و عبدالله تا مرز قربانی شدن پیش رفتند، ولیکن مشیت پروردگار چنان تعلق گرفت که پیش از ذبح شدن، «قربانی» عوض شود و رضایت خدا در چیز دیگری قرار گرفت. بدین ترتیب که قوچی بهشتی به‌جای اسماعیل (ع) و صد شتر به‌جای عبدالله ذبح شدند. این موضوع درباره سیدالشهدا (ع) چگونه بود؟چنانچه از سخن بزرگان دین بر می‌آید، ابتلا و امتحان از سنت‌های الهی است؛ هرگاه خداوند اراده کرده تا پاداش بزرگ و مقام بلندمرتبه‌ای به اولیائش عطا کند، آنان را در معرض بلا و مصیبت عظیمی قرار داده تا به‌واسطه صبر بر آن، مستوجب پاداش شوند. در زیارت عاشورا مصیبت امام حسین (ع)، بزرگ‌ترینِ مصائب، نه تنها در اسلام بلکه در آسمان‌ها و زمین معرفی شده است. وجه شباهت ابراهیم و سیدالشهدا (ع) در امتحان عظیمی بود که خداوند برای ایشان قرار داد و هر دو بزرگوار از آن پیروزمندانه خارج شدند. ابراهیم (ع) با طیب خاطر فرزندش را به قربانگاه برد و اباعبدالله (ع) در راه رضای خدا همه هستی خود را به قربانگاه کربلا برد.گروهی بر این عقیده‌اند که منظور از ذبح عظیم در آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» امام حسین (ع) است؛ که اگر این‌طور باشد این پرسش مطرح می‌شود که چگونه فردی که رتبه‌‌اش بالاتر است جایگزین و فدایى پائین‌‌تر از خود شده است؟ حال‌آنکه فداء در جایی بکار مى‌‌رود که «دانی»، فدای «عالی» شود و مقام حسین (ع) افضل از اسماعیل (ع) است. در پاسخ باید گفت: در روایات مطلبی مبنی بر اینکه حضرت اباعبدالله (ع) فدیه اسماعیل (ع) و ذبح عظیم است یافت نمی‌شود و اینکه خداوند، حضرت سیدالشهدا (ع) را فداء و جایگزین حضرت اسماعیل (ع) قرار داد، خلافِ صریح متن روایت است. امام رضا (ع) داستان ذبح اسماعیل (ع) را این‌گونه بیان می‌کنند: وقتی ابراهیم (ع) از قربانی کردن پسرش نهی شد، در دل آرزو کرد که ای کاش فرزندش را به دست خودش ذبح کرده بود تا به‌واسطه صبر بر این مصیبت به بالاترین درجات ثواب و قرب الهی واصل شود. آنگاه خداوند وحی کرد: ای ابراهیم (ع) محبوب‌ترین خلق نزد تو چه کسی است؟یا رب هیچ آفریده‌ای نزد من محبوب‌تر از حبیب تو محمد (ص) نیست.فرزند محمد را بیشتر دوست داری یا فرزند خودت را؟فرزند محمد (ص) برایم محبوب‌تر است.قربانی شدن فرزند او به ناحق و با ظلم و ستم تو را بیشتر ناراحت می‌کند یا قربانی شدن فرزند خودت در راه اطاعت از من؟البته که کشته شدن او به دست دشمنانش دل من را بیشتر به درد می‌آورد.بدان، گروهی که گمان می‌کنند از امت محمد (ص) هستند، پس از او، فرزندش را از روى ظلم و دشمنى به قتل مى‌‌رسانند و همان‌طور که تو این قوچ را سر بریدی، فرزند محمد (ص) را ذبح می‌کنند و به سبب این عمل مستوجب خشم و غضب من خواهند شد.ابراهیم (ع) از شنیدن این موضوع قلبش به درد آمد، محزون شد و گریست. خداوند وحی کرد: ابراهیم (ع) جزع و ناراحتی تو بر مصیبت حسین (ع) را «فدای» ناراحتی تو بر فرزندت اسماعیل (ع) (در صورتی‌که وی را به دست خودت ذبح می‌کردی) قرار دادم و به‌واسطه گریه و ناراحتی بر حسین (ع)، تو را به بالاترین درجه اهل ثواب در صبر بر بلایا می‌رسانم و این است معنای آیه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ».خداوند به پاس صبر بر مصائبی که بر ابراهیم (ع) گذشت، مناسک حج را آمیخته با مجاهدات او قرار داد؛ لذا در بسیاری موارد از آن با نام حج ابراهیمی یاد می‌شود. بنابراین خداوند حزن و بُکاء ابراهیم (ع) بر حسین (ع) را فدا و جایگزین ذبح اسماعیل (ع) قرار داد و شخص سیدالشهدا (ع) با آن مرتبه از کمال و شرافت، فدیه اسماعیل (ع) نبود؛ بلکه صرفاً مصیبت ایشان مد نظر است؛ که این خود نکته ظریفی در اهمیت و ثواب گریه و حزن بر سیدالشهدا (ع) است.ضمن اینکه در آیه شریفه «وَ فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» فعل ماضى آورده شده، یعنى این عمل در گذشته اتفاق افتاده، نه اینکه در آینده (در زمان امام حسین (ع)) این فداء و جایگزینى انجام خواهد شد.نتیجه اینکه ذبح عظیم همان قوچ بهشتی بوده است که به‌جای اسماعیل (ع) قربانی شد تا نسل و ذریه پاکی که قرار بود از صلب اسماعیل (ع) خارج شود را حفظ کرده و درخت پربار نبوت و امامت به ثمر برسد. هیچ تردیدى وجود ندارد که مجموعه این سلسله بلندمرتبه افضل و اشرف از حسین (ع) به تنهایى است و آنچه در حدیث آمده بر همین اساس است. منبرسوم: پاداش امتحان حضرت ابراهیم (ع) و امام حسین (ع) آیه: وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُمْ مِنْ شَعَائِرِ اللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ فَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ و (نحر) شتران فربه را برای شما از شعائر خدا (و احکام حج) مقرر داشتیم که در آن قربانی شما را خیر و صلاح است، پس هنگام ذبح آنها تا برپا ایستاده‌اند نام خدا را یاد کنید و چون پهلوشان به زمین افتد (و نحر کامل شوند) از گوشت آنها تناول نموده و به فقیر وسائل هم اطعام کنید. ما این چنین این بهائم را مسخر و مطیع شما ساختیم تا شکر (نعمتهای ما را) به جای آرید. آیه 36 سوره حج حدیث: امام سجّاد عليه السلام : إذا ذَبَحَ الحاجُّ كانَ فِداهُ مِنَ النّارِ ؛ امام سجّاد عليه السلام :قربانى كردن حاجى ، فديه او در برابر آتش خواهد بود . سیمای عید قربان: اعمال عید قربان در اسلام:نماز عید قربان/غسل روز عید قربان/دعای ندبه و دعاهای وارده/قربانی کردن/روزه در عید قربان حرام است/روزه در روز عید قربان مانند روز عید فطر در اسلام حرام است/ احکام قربانی کردن: چند نفر می توانند در یک قربانی شراکت داشته باشند: آیا به هفت نفر محدود می شود یا بیشتر هم می توانیم در ذبح حیوان قربانی مشارکت داشته باشیم؟ یکی از واجبات حج تمتع، قربانی است، شراکت در یک قربانی براى چند نفر، در حال اختیار کفایت نمى کند؛ بلکه در حال ضرورت نیز، محل اشکال است؛ بله! شراکت در قربانىِ مستحب، مانعى ندارد. قربانی درکربلا:پاداش ابراهیم (ع) چه بود؟اولین و بالاترین پاداشی که به‌واسطه تسلیم بودن ابراهیم (ع) در برابر فرمان الهی به وی عطا شد، مقام «امامت» بود. در مکتب تشیع امامت یکی از مناصب مهم و والای الهی است که پس از نبوت و رسالت به حضرت ابراهیم (ع) تعلق گرفت.علاوه بر این، قرآن بلافاصله بعد از آیه «وَ فَدَینَاهُ...»، می‌فرماید: «وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ»[۴]، نام نیک ابراهیم (ع) را در امت‌های بعد باقی و برقرار ساختیم. آوازه نیکوی ذریه حضرت ابراهیم (ع) که حضرت رسول خاتم (ص) و سیدالشهدا (ع) نیز جزو آن هستند، از جمله عطایایی است که نصیب ابراهیم شد.همچنین خداوند به پاس صبر بر مصائبی که بر ابراهیم (ع) گذشت، مناسک حج را آمیخته با مجاهدات او قرار داد؛ لذا در بسیاری موارد از آن با نام حج ابراهیمی یاد می‌شود. علاوه بر سعی صفا و مروه و رمی جمرات، یکی از مشهودترین اعمال حج، قربانی کردن در روز عید اضحی است. به تأسی از عمل ابراهیم (ع)، حکم قربانی انعام و چهارپایان در روز عید قربان برای حاجیان واجب شد تا هر ساله خاطره ذبح قوچ بهشتی به‌جای اسماعیل (ع) زنده شود. میلیون‌ها مسلمان هر ساله به یاد آزمایش الهی که ابراهیم (ع) از آن سربلند بیرون آمد، ذبح عظیمی در منا به راه می‌اندازند و آیه «فَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ» را تحقق می‌بخشند. چنانچه امام رضا (ع) فرموده‌اند: هر قربانی که تا قیامت در منی ذبح می‌شود، فدایی اسماعیل (ع) است.برخی نیز روایت کرده‌اند، هنگامی‌که قوچ بهشتی فدای اسماعیل (ع) شد، جبرئیل و به‌تبع او حضرت ابراهیم (ع) تکبیر گفتند: الله‌اکبر الله‌اکبر؛ لااله‌الاالله و الله‌اکبر؛ الله‌اکبر و لله الحمد؛ و این شبیه همان تکبیرهایی هست که حاجیان در روز عید قربان در منا بر زبان جاری می‌کنند.به‌درستی که خداوند عوض شهادت مظلومانه امام حسین (ع) را چند امر قرار داده است: امامت در نسلش، شِفا در تربتش، اجابت دعا نزد قبرش و اینکه ایام رفت و برگشت زائرینش از عمر زائر محسوب نمی‌شود. پاداش سیدالشهدا (ع) در مقابل امتحان عظیم کربلا:در روایات شیعه، اشاره شده است که معنای تاویلی این آیه و ذبح عظیم، حضرت اباعبدلله (ع) هستند. ایشان با قبول این امتحان عظیم و شهادت، باعث حفظ اسلام و دین جدشان از انحرافات عظیمی شدند که بنی امیه و غاصبین خلافت به سر اسلام آورده بودند. از این رو خداوند به‌واسطه شهادت اباعبدالله (ع) و صبر و تحملی که ایشان در مصائب عاشورا داشتند؛ پاداش‌های عظیمی را برای ایشان و زائران قبرشان قرار داده است: اول: اینکه ائمه طاهرین از نسل و ذریه سیدالشهدا (ع) هستند. دوم: تربت اباعبدالله (ع) را مایه برکت و شِفا قرار داد. سوم: اجابت دعا نزد قبر مطهر سیدالشهدا (ع) را ضمانت کرد. چهارم: روزهایی که زائر صرف رفتن به زیارت قبر امام حسین (ع) می‌کند، جزو عمرش شمرده نمی‌شود. پنجم: پولی که در راه زیارت اباعبدالله (ع) خرج شود، به هزار برابر برای زائر جبران می‌شود و به همین مقدار درجه و مقام زائر بالا می‌رود. ششم: کسی که امام حسین (ع) را در کربلا زیارت کند، گویی خداوند را در عرش زیارت کرده است. امام صادق (ع) می‌فرمایند: به‌درستی که خداوند عوض شهادت مظلومانه امام حسین (ع) را چند امر قرار داده است: امامت در نسلش، شِفا در تربتش، اجابت دعا نزد قبرش و اینکه ایام رفت و برگشت زائرینش از عمر زائر محسوب نمی‌شود . و در حدیث دیگری پس از این جمله می‌فرمایند: «الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ»؛ یعنی پیروزی و رستگاری همراه اوست تا برگردد. که تلویحاً اشاره به ظهور حضرت مهدی (ع) و رجعت امام حسین (ع) دارد. منبرچهارم: مراد از قربانی، گذشتن از نفس است آیه: لَنْ يَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰكِنْ يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنْكُمْ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ (بدانید که) هرگز گوشت و خون این قربانیها نزد خدا (به درجه قبول) نمی‌رسد لیکن تقوای شماست که به (پیشگاه قبول) او خواهد رسید. این چنین این بهایم را مسخر شما ساخته تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت فرمود تکبیر و تسبیح گویید (و شکر نعمتش به جای آرید) و تو (ای رسول) نیکوکاران را (به سعادت ابد) بشارت ده. آیه 37 سوره حج حدیث: امام باقر عليه السلام : اِنَّ اللّه َ يُحِبُّ هِراقَةَ الدِّماءِ وَ إطعامَ الطَّعامِ ؛ امام باقر عليه السلام :خداوند قربانى كردن و اطعام كردن را دوست دارد . سیمای عید قربان: عید قُربان یا عید الأضحی از عیدهای بزرگ مسلمانان که در روز دهم ذی حجه واقع شده است. بنابر روایات دینی، در این روز خدا به ابراهیم خلیل فرمان داد اسماعیل را ذبح کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد ولی جبرئیل همراه با «قوچی» فرود آمد و ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. سنّت قربانی در روز عید قربان در سرزمین منا به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای حج، به زیارت خانه خدا می‌روند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.عبادت در شب و روز عید قربان بسیار سفارش شده و احیای شب عید قربان به دعا، نماز و نیایش بسیار پر فضیلت است. در روز عید قربان اعمالی مانند غسل، نماز عید قربان، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه، مستحب است. روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر بر اساس منابع دینی حرام است.عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن می‌گیرند. احکام قربانی کردن: آیا می شود قربانی حج را در غیر منا انجام داد:آیا امکان دارد مراجع عظام تقلید فتوا بدهند که حجاج ایرانی در کشور خودشان گوسفند را قربانی کنند (همزمان، کسی از جانب آنها ذبح کند)؟ آیا با این کار جلوی فقر گرفته نمی شود؟مراجع عظام تقلید انجام قربانى در وطن را کافی نمی دانند، البته برخی از مراجع با توجه به اینکه محل فعلی قربانگاه خارج از منا است، می گویند، چنین قربانی کفایت می کند، ولی اولویت با ذبح در آنجاست.حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):چنین قربانى مجزى نیست و کفایت نمی کند.حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):ذبح در مکان فعلی [قربانگاه منی] کفایت می کند.حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):تا قربانى در منا ممکن است، قربانى در غیر منا مجزى نیست. بلى اگر به کلى ممنوع شود، اقوى کفایت آن است در وادى محسر، و قربانى در مکّه یا وطن مجزى نیست.حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):اولویت با ذبح در آنجا [قربانگاه منا] است.حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (ره):خیر، قربانی گوسفند از واجبات حج است و در منا یا جاهایی که امروز ذبح می کنند و در ایام حج، باید ذبح شود. قربانی درکربلا: مراد از قربانی، گذشتن از نفس است:قرآن چیزی که نقل می‌کند و از زبان حضرت ابراهیم می گوید این است که «...إِنِّی أَرَى فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ...: من در خواب [چنین] می‏‌بینم که تو را سر می ‏برم». (صافات، ۱۰۲) بعد وقتی هم که حضرت ابراهیم اقدام کرد برای این کار قرآن باز از قول خدا نقل می کند که «قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا...: رؤیا[ى خود] را حقیقت بخشیدى ...» خداوند دید حضرت ابراهیم(ع) دارد فرزندش را ذبح می‌کند و او را در رؤیا دیده بود که در حال ذبح کردن فرزند است و نه اینکه فرزند خود را ذبح کرده باشد.اگر این طور ببینیم، بحث امر و دستوری که لازم الاجرا باشد وجود نخواهد داشت. ما نمی‌بینیم که خداوند چنین دستوری داده شده باشد. خدا به دیدن این ماجراست که فدیه یا قوچ را می‌فرسد و حضرت ابراهیم آن را قربانی کرده و همین هم سنتی شده که حاجیان باید در منا و همان محلی که حضرت ابراهیم آن قوچ را قربانی کرده، قربانی انجام دهد.حضرت ابراهیم به فرزند خود می‌گوید من در خواب دیدم که تو را سر می‌برم و بعد اسماعیل می‌گوید: «... افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِی إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ :...اى پدر من آنچه را مامورى بکن ان شاء الله مرا از شکیبایان خواهى یافت». (صافات، ۱۰۷) اما آیا حضرت اسماعیل(ع) در برابر سر بریده شدن تسلیم است یا در برابر امتحان الهی، به نظر می‌رسد او به امتحان الهی تسلیم شده است.به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی بر اساس تطبیق آیه مصداق تام این ذبح امام حسین(ع) است اما اینکه این آیه فقط دلالت بر حضرت امام حسین(ع) دارد نادرست است. ایشان ذبیح عظیم است اما آنی که در ارتباط با حضرت ابراهیم است، نیست. یک مصداق این آیه قوچ بوده است.به لحاظ ظاهری می‌توان گفت امام حسین ذبح عظیم بوده اما نمی‌توان گفت حضرت اسماعیل(ع) نجاب یافته است تا امام حسین(ع) ذبح شود. امام حسین می‌تواند مصداق ذبح عظیم باشد اما مصداق کل آیه نیست.خدا حضرت ابراهیم(ع) را با کلمات و وقایعی امتحان کرده و ایشان در تمام امتحانات موفق بوده و یکی از این امتحانات هم ذبح فرزند بوده است.وقتی فردی عاشق محبوبی می‌شود، اوامر محبوب را به جای می‌آورد. ابراهیم در تمام طول زندگی هر چه برای او تعلق می‌آورد از قبیل فرزند، مال، حتی جان خودش را در راه ماموریت الهی داد و نتیجه اش این شده که خدا می‌گوید من شما را امام قرار می‌دهم و رسیدن به مقام امامت گذراندن این امتحانات را دارد.انسانی که به مقام امامت می‌رسید دو شرط دارد یکی صبر و دیگر مقام یقین، که حضرت ابراهیم(ع) چون ملکوت را دیده و باطن را دیده بود، از اهل یقین شده بود و در همه مراحل صبر پیشه کرد.مسئله قربانی جز آموزه همه ادیان الهی و غیرالهی است و نمادی است از این‌که انسان باید از هوای نفس گذار کند و عید قربان، نمود گذشت از نفس خودخواهی و هوای نفس است. اگر انسان می‌خواهد به کمال برسد، راهش رها کردن تعلقات و وابستگی‌هاست. منبرپنجم:السلام علیک یا ذبیح الله آیه: وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَأَدْخَلْنَاهُمْ جَنَّاتِ النَّعِيمِ و چنانچه اهل کتاب ایمان آرند و تقوا پیشه کنند ما البته گناهانشان را محو و مستور می‌سازیم و آنها را در بهشت پر نعمت داخل می‌گردانیم. آیه 65 سوره مائده کفاره از مادهی "کفر" بوده که در لغت به معنای پوشاندن آمده؛ و به "کشاورز"، کافر گویند زیرا دانه را زیر خاک پنهان می کند؛و این که قرآن فرمود: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْكِتَابِ آمَنُواْ وَاتَّقَوْاْ لَكَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ...»؛ و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهان آنها را می‌بخشیم...تصریح بر این مطلب دارد که از گناهان آنها چشم پوشی کرده و عقاب را برداشته است. از این جهت به کفارات، "کفّاره" گویند زیرا موجب پوشیده شدن و نادیده گرفتن گناهان می شود؛ لذا شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است."کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق میشود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.تعیین کفارات در شرع مقدس، در حقیقت تجلی رحمت الهی برای بندگان خود می باشد. هنگامی که شخصی مرتکب عملی خطا یا حرامی شود، یا توان انجام یک واجبی را نداشته باشد، خدای متعال با تعیین کفاره در واقع تجلی و رحمت خود را به منصهی ظهور گذاشته تا حدی که با وضع حکم "کفاره"، حرمت ابدی را از زن ظهار شده برطرف می کند.در قرآن کریم احکام برخی از کفارات همانند: کفارات مربوط به حج، روزه، ظِهار، قتل و نقض قَسَم بیان شده است. حدیث: پيامبر صلي الله عليه و آله : مَن صَدَقَت نِيَّتُهُ ، كانَت أوّلُ قَطرَةٍ لَهُ كَفّارَةً لِكُلِّ ذَنبٍ ؛ پيامبر صلي الله عليه و آله :هر كس نيّتش صادق باشد ، اوّلين قطره از خون قربانى اش ، كفّاره همه گناهان او است . سیمای عید قربان: نام دیگر عید قربان، عیدالاضحی و عید خون است. دهخدا از این روز با نام عید گوسپندکشان نیز یاد می‌کند این روز همان روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) است که از آن سربلند بیرون آمدندحضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود قربانی نمود. سنّت قربانی در روز عید قربان یادبود رخداد ذبح اسماعیل می‌باشد. بنابر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل می‌باشند.در عصر جاهلیت قربانی کردن از پلیدی شرک مبرا نبود. کعبه را با خون قربانی آلوده می‌کردند و گوشت آن را بر خانه کعبه می‌آویختند تا خداوند آن را قبول کند. در قرآن کریم این رسم مذموم خوانده می‌شود و شرط قبولی قربانی تقوا معرفی می‌شود.همین تقوا و خلوص برای قربانی کردن است که این روز نحر، حج اکبر نامیده می‌شود.از امام صادق(ع) روایت شده که از پدرانش چنین نقل فرمودند: «امام علی(ع) دوست داشت چهار شب از سال، خود را فارغ نماید؛ شب اول رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان» به نظر می‌رسد که منظور از فراغت، فراغت برای عبادت در آن با زنده نگهداشتن آن باشد. همچنین در شب و روز عید زیارت امام حسین(ع) مستحب است.روز عید قربان روز پر فضیلتی است. اعمال این روز چند چیز است:غسل: که به گفته علامه مجلسی، غسل در آن روز سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را واجب دانسته‌اند.نماز عید: این نماز در زمان حضور امام معصوم(ع) واجب است؛ اما در زمان غیبت امام زمان(عج) مطابق فتوای مشهور فقهای شیعه، مستحب مؤکد است (خواه به صورت جماعت خوانده شود یا فرادی).مستحب است دعاهایی را که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده است خوانده شود. بهترین دعاها، دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه است که با عبارت «أللّهُمَّ هذا یومٌ مُبارَک» آغاز می‌شود و اگر دعای چهل و ششم قرائت شود بهتر است.دعای ندبه: خواندن دعای ندبه در این روز و سایر اعیاد مستحبّ است.قربانی کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه واجب است؛ اما انجام قربانی در این روز برای همه مسلمانان مستحبّ مؤکد است، تا آنجا که برخی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند واجب دانسته‌اند و مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت آن خورده شود. مستحبّ است هنگام قربانی این دعا که از امام صادق(ع) نقل شده است خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»در حدیثی نقل شده است که امام صادق(ع) فرمود: امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) گوشت قربانی را سه قسمت می‌کردند: یک قسمت آن را به همسایگان می‌دادند و یک قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را برای اهل خانه نگه می‌داشتند.تکبیرات مشهور این روز گفته شود: برای کسانی که در این ایام در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده نمازهای روزانه این تکبیرها را بخوانند یعنی از نماز ظهر روز عید، شروع کرده تا نماز صبح روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می‌خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تکبیرها مطابق روایت کتاب کافی چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا»-زیارت امام حسین(ع) احکام قربانی کردن: قربانی کردن در مقابل دسته جات عزاداری:پرسش : آیا کشتن گوسفند جلوی دسته جات عزاداری با توجه به مزاحمت ها و آلودگی هایی که تولید می کند جایز است و اگر کسی چنین نذری کرده باشد وظیفه اش چیست؟پاسخ : رسم غلطِ کشتن گوسفند جلوی دسته های عزاداری علاوه بر آلوده کردن محیط در مواردی باعث نجس شدن مساجد و حسینیه ها نیز می شود؛ لذا مقید کردن نذر قربانی به کشتن آن جلوی دسته عزاداری مشروع نیست ولی اصل نذر صحیح است و باید قربانی را در محلی دیگر انجام دهند.منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی قربانی درکربلا: خداوند ابراهیم را در ذبح اسماعیل امتحان کرد ولی....یوسف را از یعقوب جدا کردند ، درد فراق یوسف ، یعقوب را از پا درآورد و از گریه زیاد یعقوب کور شد . یعقوب یوسف را دوست داشت و به او عشق می ورزید ، پیامبر خدا بود ولی امتحان الهی سخت بود و طاقت فرسا . یوسف پادشاه مصر شد و خدا یوسف را به یعقوب برگرداند چشم یعقوب روشن شد ، خوشحال شد ، به وصال فرزندش رسیده بود .حسین علی اکبر را دوست می داشت وقتی به قد و بالایش نگاه می کرد جدش رسول الله(صلی الله علیه و آله) را بیاد می آورد . روز عاشورا جوانش راهی میدان شد با لبی تشنه ، حسین همه امیدش را به میدان فرستاد . وقتی علی اکبر از میدان برگشت لبانش خشکیده بود ، طلب آب کرد حسین زبان خشکیده اش را در دهان فرزند گذاشت و دوباره او را راهی میدان کرد . علی اکبر از حسین جدا شد و وقتی حسین چشمش به جوانش افتاد فرقش شکافته بود و آنقدر تیر و نیزه به او اصابت کرده بود که حسین نتوانست او را به خیمه بیاورد . اسماعیل تشنه بود ، بی تابی می کرد ،هاجر بدنبال آب برای طفلش ، بین صفا و مروه ، هفت بار رفت و برگشت ، اسماعیل از تشنگی پای کوچکش را بر خاک می خراشید به حالت تلظی افتاده بود یعنی از بی رمقی فقط می توانست دهانش را مانند ماهی از آب گرفته شده باز و بسته نماید ، چشمه آبی از زیر پای اسماعیل سرازیر شد هاجر طفلش را سیراب کرد ، هاجر آب نوشید و به طفلش شیر داد و خوشحال شد . علی اصغر روز عاشورا تشنه بود به تلظی افتاد ، حسین او را برداشت ،روی دست گرفت تا لشکریان یزید به بی گناهیش رحم کنند و سیرابش نمایند ، تیری سه شعبه گلوی اصغر را شکافت و بالای دست پدر سیراب شد . حسین دلش سوخت ، خون علی اصغر را به آسمان می پاشید . زینب عزیز و محترم بود در مدینه با عشق حسینش زنده بود ، دختر علی بود ، فخر زنان مدینه ، جوانان بنی هاشم ، عباس ، علی اکبر ، پسرانش در طول مسیر تا رسیدن به کربلا به او خدمت می کردند ، او را بر کجاوه سوار و پیاده می نمودند ، بعد از ظهر عاشورا دیگر نه حسینی برایش مانده بود نه عباسی و نه اکبری و نه پسری . اسیر دست دشمن ، محرمی نبود که او را کمک کند بر کجاوه سوار شود . از این روست که حسین (علیه السلام) منزلتی بس رفیع نزد خدا دارد و خدا فرشتگانش را هم به عزای حسین می فرستد . حجم مصیبت حسین عظیم بود (و مصیبة ما اعظمها)و هیچ پیغمبری مانند حسین به مصیبت و سختی نیفتاد . خداوند ابراهیم را در ذبح اسماعیل امتحان کرد ولی در لحظه ای که ابراهیم کارد را بر گلوی اسماعیل گذاشت امتحان الهي به پايان رسيد و خداوند آن حضرت را از ذبح اسماعیل بازداشت و او را به ذبح اکبر وعده داد ولی علی اکبر حسین روی زانوی پدرش در حالی که صورت پدر بر صورت فرزند گذاشته شده بود و خون سر علی اکبر محاسن شریف و صورت امام حسین (علیه السلام) را خضاب می کرد جان داد . فرزندان حسین کوچک و بزرگ روزعاشورا ذبح شدند قطعه قطعه شدند دستهای برادرش عباس را بریدند و عمود آهنین بر فرق مبارکش نواختند و تیر به چشمش زدند . خودش را با لب تشنه سر بریدند و اخداوند حکیم چنین مقدر فرمود که ذبح اکبر موعود و قربانی بزرگی که به ابراهیم وعده داده بود حسین فاطمه باشد واز صبح عاشورا تا ظهر عاشورا هر مصیبتی که تصورش را می توان کرد بر حسین وارد شد . داغ فرزند رشید و زیبایش علی اکبر داغ شش ماهه اصغر ، داغ برادری رشید ، مهربان و با وفا همچون ابو الفضل العباس ، تشنگی اهل حرم و بچه های خردسال ، در آخرین لحظات هم که دیگر رمقی در بدن نداشت و بدن مبارکش آماج تیر و نیزه و خنجر و چاک چاک بود دشمن را دید که برای آتش زدن خیمه ها و به اسارت بردن اهل حرمش حمله ور شدند و هرچه بگوییم و بنویسیم از مصیبت کربلا هنوز کم است شاید این حدیث از امام صادق (علیه السلام) بتواند تا حدودی به ما مصیبت کربلا را بیشتر بفهماند و آن اینکه حضرت فرمودند : خداوند روی مصیبت کربلا ۷۰ پرده انداخته است (تا تحمل آن برای شیعیان ما امکان داشته باشد ) واگر این پرده ها برداشته شوند شیعیان ما از غصه جان می دهند . السلام علیک یا ذبیح الله . منبرششم: ذبیحی بزرگتر از اسماعیل(ع) آیه: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْيَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَىٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ای اهل ایمان، حرمت شعائر خدا (مناسک حج) و ماه حرام را نگه دارید و متعرض هَدْی و قلائد (قربانیان حاجیان چه علامت‌دار و چه بدون علامت) نشوید و تعرض زائران خانه محترم کعبه را که در طلب فضل خدا و خشنودی او آمده‌اند حلال نشمارید، و چون از احرام بیرون شدید (می‌توانید) صید کنید. و عداوت گروهی که از مسجد الحرام منعتان کردند شما را بر ظلم و بی‌عدالتی وادار نکند، و باید با یکدیگر در نیکوکاری و تقوا کمک کنید نه بر گناه و ستمکاری. و از خدا بترسید که عقاب خدا سخت است. آیه 2 سوره مائده حدیث: پيامبر صلي الله عليه و آله : إنَّما جَعَلَ اللّه ُ الأضحى لِشبَعِ مَساكِينِكُم مِنَ اللَّحمِ فَأطعِمُوهُم ؛ پيامبر صلي الله عليه و آله :خداوند عيد قربان را برنهاد تا مستمندان از گوشت سير شوند ؛ پس از گوشت قربانى به ايشان بخورانيد . سیمای عید قربان: منا محلی است که حجاج، صبح عید قربان به آنجا وارد می‌شوند. اعمال سرزمین منا سه چیز است:رمی جمره-قربانی-حلق و تقصیر-قربانی، پس از رمی جمره عقبه انجام می‌گیرد-یکی از سه حیوان شتر، گاو و گوسفند برای قربانی تعیین شده است؛ البته قربانی شتر و پس از آن گاو، بهتر است. قربانی سایر حیوانات غیر از سه حیوان مذکور کافی نیست. احتیاط مستحب آن است که ذبیحه را سه قسمت کنند: قسمتی را هدیه و یک قسمت را صدقه و قدری را هم بخورند.سر رسیدن عبادت به قبول طولی عبادت است. مثلا طهارت شرط عرْضی است اما برای رسیدن به سر عبادت باید پرهیزگار بود و شرط قبول طولی نماز، تقوا است. انما یتقبل الله من المتقین. برای قربانی کردن اسراری ذکر شده است:حکمت قربانی قرب و نزدیک شدن به خداوند است که اگر عمل بر پایه تقوا باشد این نزدیک شدن حاصل می‌شود. لَن ینَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکن ینَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنکمْ. ترجمه: هرگز [نه] گوشت‌های آن‌ها و نه خون‌هایشان به خدا نخواهد رسید، ولی [این] تقوای شماست که به او می‌رسد.از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. پیامبر اکرم حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: پس گوشت را به آن‌ها بخورانید.هدف از قربانی یاد خدا و یادآوری همه نعمت‌ها از جمله دام‌های حلال است و قربانی با یاد خداوند حلیت پیذا می‌کند.لِّیشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیذْکرُ‌وا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیامٍ مَّعْلُومَاتٍ عَلَیٰ مَا رَ‌زَقَهُم مِّن بَهِیمَةِ الْأَنْعَام. ترجمه: تا شاهد منافع خویش باشند، و نام خدا را در روزهای معلومی بر دام‌های زبان‌بسته‌ای ک

۱۳ بازديد
تا كنون نظري ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در فارسی بلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.